Historie

Hoe het begon

Op 19 december 1926 werd in het Amsterdamse café "De Pool" de Nederlandse Arbeiders Sport Bond (NASB) opgericht. Voorafgaande aan deze oprichting was er een heftige richtingenstrijd over de wenselijkheid van een dergelijke sportorganisatie. De oprichting was een reactie op de verzuiling die in het begin van de 19e eeuw in de Nederlandse samenleving ontstond. Zie dit ook in het licht van de schoolstrijd, de opkomst van het socialisme, de emancipatie van de arbeider en dergelijke.
Het eerste statement van de nieuwe sportbeweging was: ”Wij wensen een arbeiderssportbeweging die gegrondvest is, niet op recordverrichtingen, sensatie of individualisme, zoals in de burgerlijke sportbeweging, doch wij wensen een beweging met een zo groot mogelijke massasport, in samenwerking met onze ganse Moderne Arbeiders Beweging. Veelzijdige lichaamsontwikkeling, waarbij de geestelijke scholing onzer sociale beginselen niet wordt veronachtzaamd, terwijl de ware vredeswil en de internationale kameraadschap steeds het voornaamste streven onzer arbeiderssportfeesten zal zijn”.

Er volgde een tijd met veel strijd om erkenning in het verzuilde Nederland. Lokale afdelingen en verenigingen kregen maar moeilijk toegang tot de sportaccommodaties omdat men deze linkse ongeorganiseerden niet accepteerde. Er werden verenigingen opgericht die algemeen waren, waar meerdere vormen van sport beoefend konden worden. Onder de slogan "Arbeiderssport is Massasport" werden de ARMA verenigingen opgericht waarvan nu nog een aantal lid is van de NCS. De NASB heeft vanuit haar ideologische opvattingen sportbeoefening voor iedereen altijd gepropageerd.
Dat is bij de NCS nog steeds aan de orde. Bij de burgerlijke sportbonden mochten vrouwen nog niet deelnemen aan de activiteiten. Terwijl in de NASB de deelname van vrouwen in alle takken van sport krachtig werd bevorderd. In 1933 waren er bij de jeugd en volwassenen 48 % vrouwen. Ook wilde men méér bieden dan sport alleen, sport moest het middel zijn, in plaats van het doel op zich.
De uitgangspunten die ten grondslag lagen aan de visie op sport en bewegen spelen vanaf de oprichting in 1926 tot aan de huidige NCS een belangrijke rol.

Groei en verval

De NASB kende in de jaren dertig een ongekende groei. Op 1 juli 1933 waren er 25.000 mensen lid van de NASB. Er was een uitgebreide samenwerking met de internationale arbeiderssportbeweging, met name in Duitsland werden veel instructeurs opgeleid die hun kennis daarop weer deelden met de vrijwilligers in eigen land. Zo werd de sport handbal vanuit Duitsland geïntroduceerd alsmede de opvoedkundige principes van sport, training en lichamelijke oefening. Maar telkens met de gedachte “sport voor iedereen” en als middel tot een hoger doel. De periode van bloei nam tijdens de crisisjaren snel af.

Een nieuwe toekomst

Op 14 juli 1946 werd de arbeiderssportorganisatie heropgericht als de Nederlandse Culturele Sportbond. De naam cultureel is terug te voeren naar de zienswijze van de NCS dat sport geen losstaande, zelfstandige bezigheid is maar een geïntegreerd onderdeel van de samenleving. Door zich in te zetten voor veranderingen in de sport werkte de NCS aan cultuurveranderingen en zo ook aan maatschappijverandering.

In 1970 werden de politieke bindingen uit de statuten geschrapt en kon de NCS zich meer profileren als een ideologische levensbeschouwelijke sportkoepel met een modern humanistisch karakter. Met de opkomst van de recreatiesport in de jaren '80 en '90 kon de NCS zich profileren als de recreatiesportorganisatie voor niet prestatieve sportbeoefening. Dit leidde tot een groeiend aantal leden en verenigingen die bewust kozen voor deze instelling en ontstond er een breed scala van kleurrijk en veelzijdig sportaanbod. Op dit moment kent de NCS 67 verschillende takken van sport met 200.000 leden. Heeft men de NRS Recreatiesportbond opgericht, en is een van de initiatiefnemers van de Nederlandse Sport Alliantie; een samenwerking van drie levensbeschouwelijke sportkoepels die zich richt op het snijvlak van sport en maatschappij met als slogan: "NSA voor een sportieve samenleving".

Voor NASB/NCS geldt nog steeds dat de waarden die in 1926 belangrijk waren dat ook vandaag de dag nog zijn en dat zullen we ook in de toekomst blijven uitdragen: "Sport voor iedereen".
Nederlandse Culturele Sportbond
Asterweg 125
1031 HM Amsterdam

Aangesloten bij NOC*NSF
Lid van de CSIT
Terug naar boven